Terapia testosteronem dla sportowców to kontrowersyjny temat budzący wiele pytań i wątpliwości. Czy mimo zakazu stosowania testosteronu w sporcie zawodnicy nadal z niego korzystają? Jakie korzyści i zagrożenia niesie ze sobą ten rodzaj terapii?
W niniejszym artykule postaramy się przyjrzeć bliżej zagadnieniu terapii testosteronem w sporcie. Omówimy m.in. mechanizm działania testosteronu, jego wpływ na wydolność i budowę ciała sportowców, potencjalne korzyści i ryzyko związane ze stosowaniem tego hormonu. Przeanalizujemy także obowiązujące regulacje antydopingowe i możliwe konsekwencje wykrycia testosteronu u zawodników.
Czym jest terapia testosteronem w sporcie?
Terapia testosteronem w sporcie polega na suplementacji tego męskiego hormonu w celu zwiększenia masy i siły mięśni oraz poprawy wydolności fizycznej. Sportowcy zazwyczaj sięgają po o wiele wyższe dawki testosteronu niż w przypadku medycznej substytucji hormonalnej, której celem jest podniesienie testosteronu do naturalnych poziomów. Wysokie dawki męskiego hormonu prowadzą do szybszego przyrostu tkanki mięśniowej, co może przełożyć się na lepsze wyniki sportowe. Jednak w większości dyscyplin stosowanie testosteronu nawet w małych dawkach – jest zakazane i uznawane za doping.
Jak testosteron wpływa na przyrost masy i siły mięśniowej?
Testosteron odgrywa kluczową rolę w przyroście masy i siły mięśniowej. Stymuluje on syntezę białek mięśniowych, co prowadzi do powiększania istniejących włókien mięśniowych (hipertrofia) oraz zwiększenia ich ilości (hiperplazja). Testosteron nasila także produkcję insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1, który dodatkowo stymuluje wzrost mięśni. Ponadto testosteron poprawia regenerację mięśni po intensywnym wysiłku fizycznym.
Jakie korzyści daje terapia testosteronem w sporcie?
Główne korzyści terapii testosteronem dla sportowców to:
- Szybszy przyrost masy i siły mięśniowej
- Lepsze efekty treningu siłowego
- Poprawa wytrzymałości i mocy mięśni
- Szybsza regeneracja organizmu po wysiłku fizycznym
- Zwiększenie motywacji i agresji sportowej
- Lepsza koncentracja i koordynacja ruchowa
Dzięki temu zawodnicy z początkowym niedoborem męskiego hormonu, mogą szybciej osiągać zamierzone cele treningowe i zwiększać swoją wydolność fizyczną. Jednak suprafizjologiczne stężenie testosteronu w organizmie, wiąże się to dużym ryzykiem zdrowotnym.
Jakie dawki testosteronu stosują sportowcy?
W przypadku kulturystów dawki testosteronu wahają się nawet od 500 do 1000 mg tygodniowo. Często stosowane są cykle 12-18 tygodniowe z coraz wyższymi dawkami, po których następuje okres przerwy. Niektórzy sportowcy sięgają jednak po znacznie większe dawki sięgające nawet 2000 mg tygodniowo, jednak mowa tu tylko o niektórych zawodowych kulturystach. Tak ogromne dawki stwarzają olbrzymie ryzyko dla zdrowia i życia i nie można tego już nazwać terapią, gdyż jest to już wtedy doping.
Sportowcy często sami sobie dobierają dawki, bez kontaktu z lekarzem czy nawet bez wykonywania badań. Choć wielu z nich robi to pod okiem lekarza, aby zminimalizować skutki uboczne, co świadczy o coraz większej świadomości utraty zdrowia. Należy pamiętać, iż ci ludzie biorą na siebie pewne ryzyko w celu osiągnięcia tytułów i bardzo często ponoszą poważne konsekwencje.
Jakie badania należy wykonać przed rozpoczęciem terapii testosteronem?
Przed rozpoczęciem terapii testosteronem konieczne jest wykonanie badań krwi oceniających poziom testosteronu i estrogenów, morfologii, prób wątrobowych i parametrów lipidowych. U mężczyzn należy dodatkowo wykonać USG gruczołu krokowego w celu wykluczenia łagodnego rozrostu prostaty.
Kluczowe jest też przeprowadzenie dokładnego wywiadu medycznego pod kątem schorzeń wykluczających terapię testosteronem oraz konsultacja z lekarzem lub mentorem witalnym. Tylko specjalista może bezpiecznie dobrać dawki testosteronu i monitorować jego działanie.
Dowiedz się więcej:
Jakie są efekty uboczne i zagrożenia związane z terapią testosteronem?
Terapia testosteronem niesie ze sobą szereg potencjalnych zagrożeń i efektów ubocznych, do których należą:
- Zaburzenia lipidowe (wzrost LDL, spadek HDL)
- Wzrost ciśnienia tętniczego
- Łysienie typu męskiego
- Upośledzenie funkcji wątroby
- Wahanie nastroju, agresja, problemy ze snem
- Zmniejszenie produkcji spermy i zaburzenia potencji
- Ginekomastia i atrofia jąder u mężczyzn
Dlatego terapia testosteronem wymaga stałej kontroli medycznej i badań okresowych.
Dowiedz się więcej:
Jakich sportowców obejmuje zakaz stosowania testosteronu?
Według listy substancji zabronionych Światowej Agencji Antydopingowej (WADA) terapia testosteronem jest zabroniona we wszystkich dyscyplinach sportowych, zarówno u mężczyzn i kobiet. Wyjątkiem są indywidualne zezwolenia na użycie testosteronu z przyczyn medycznych, np. w terapii zastępczej u osób z hipogonadyzmem męskim.
Zakaz obejmuje testosteron egzogenny podawany w zastrzykach, kapsułkach czy żelach. Wykrycie go u zawodnika podczas kontroli antydopingowej skutkuje dyskwalifikacją i zawieszeniem na 2-4 lata.
Mimo to, wiele federacji sportowych dopuszcza, lub przymyka oko na stosowanie dopingu w sporcie. Trudno tak naprawdę ocenić czy jest to w porządku, ponieważ ludzie chcą oglądać większych, silniejszych i skuteczniejszych sportowców. Ponadto zakładając, że wiele federacji sportowych daje ciche przyzwolenie zawodnikom na korzystanie ze środków dopingujących to w momencie gdy każdy go stosuje – nie ma mowy o żadnej nieuczciwości.
Podsumowanie: Testosteron w sporcie
Terapia testosteronem może zwiększyć wydolność fizyczną osobom z niedoborem testosteronu. Należy jednak pamiętać, iż substytucja hormonalna, a doping to dwie różne rzeczy. Stosowanie suprafizjologicznych dawek testosteronu, powoduje duże zagrożenia dla zdrowia i życia. Mimo to, wielu sportowców zdaje sobie sprawę z ryzyka i bierze je na siebie, Bardzo często też, ponoszą konsekwencje swoich wyborów.
Jak długo utrzymują się efekty testosteronu u sportowców?
Efekty testosteronu, takie jak zwiększona masa i siła mięśniowa, utrzymują się zwykle od kilku tygodni do kilku miesięcy po zaprzestaniu jej stosowania.
Czy terapia testosteronem jest bezpieczna dla kobiet?
Nie, terapia testosteronem u kobiet niesie ze sobą ryzyko poważnych skutków ubocznych, m.in. hirsutyzmu, nieregularnych cykli, zaburzeń płodności i utraty kobiecych kształtów ciała.
Czy terapia testosteronem jest legalna dla sportowców niepełnosprawnych?
Tak, sportowcy z medycznie potwierdzonym niedoborem testosteronu mogą stosować terapię zastępczą za zgodą organizacji antydopingowych.
Jakie badania krwi należy wykonać podczas terapii testosteronem?
Podczas terapii testosteronem zalecane jest monitorowanie poziomu hormonów płciowych, lipidogramu, prób wątrobowych, morfologii oraz PSA u mężczyzn.
Jakie są alternatywy dla terapii testosteronem w celu zwiększenia masy mięśniowej?
Bezpiecznymi alternatywami poprawy masy i siły mięśni są trening siłowy, odpowiednia dieta bogatobiałkowa oraz suplementy takie jak kreatyna, czy adaptogeny.
Czy terapia testosteronem powoduje trwałe zmiany w organizmie?
Długotrwałe stosowanie testosteronu może trwale zaburzyć pracę osi podwzgórze-przysadka-gonady. Jednakże ryzyko to można zmniejszyć stosując optymalne dawki tego hormonu, wraz z hCG.
Jak długo po odstawieniu testosteronu utrzymuje się atrofia jąder?
Atrofia jąder u mężczyzn po odstawieniu testosteronu z reguły ustępuje w ciągu kilku miesięcy.
Czy sportowcy przyjmują tylko testosteron, czy łączą go z innymi substancjami?
Niektórzy sportowcy łączą testosteron z innymi sterydami anabolicznymi, hormonem wzrostu czy EPO w celu uzyskania większych efektów. Jest to jednak bardzo niebezpieczne.
