SHBG (sex hormone-binding globulin) jest białkiem wytwarzanym głównie w wątrobie, które wiąże i transportuje hormony płciowe, takie jak testosteron, estradiol i androstendion. SHBG pełni kilka ważnych funkcji w organizmie, regulując poziom wolnych hormonów płciowych, które mogą występować w krwi w dwóch postaciach: związanej z białkami i wolnej. Wolne hormony są aktywne biologicznie i mogą wywierać swoje działanie na komórki organizmu. SHBG wiąże się z hormonami płciowymi, zmniejszając ich poziom wolny i zwiększając poziom związany. Chroni hormony płciowe przed inaktywacją przez enzymy wątrobowe oraz inne mechanizmy metaboliczne, regulując ich dostępność w tkankach, w których są potrzebne. SHBG uczestniczy również w regulacji metabolizmu hormonów płciowych, wpływając na ich rozkład i wydalanie.
Stężenie SHBG w organizmie zależy od wielu czynników, takich jak płeć, z których u mężczyzn jest zazwyczaj niższe niż u kobiet, wiek, przy czym jest ono wyższe u dzieci i osób starszych, a także stanu zdrowia.
Wysoki poziom SHBG
Obniżone stężenie SHBG może występować w stanach takich jak zespół policystycznych jajników (PCOS), choroba Cushinga, otyłość, hirsutyzm, akromegalia, nadczynności tarczycy, niewydolność wątroby, oraz pod wpływem niektórych leków, na przykład leków antykoncepcyjnych, hormonalnych (w tym steroidów anaboliczno-androgennych), niektórych SERM i przeciwandrogennych.
Niski poziom SHBG
Podwyższony poziom SHBG może towarzyszyć niedoczynność tarczycy, marskości wątroby, wysokiemu poziomowi estrogenów, stosowaniu głodówek, w niektórych przypadkach zaburzeń hormonalnych i wysokiej podaży białka w diecie.
Diagnostyka
Badanie stężenia SHBG jest wykonywane w celu diagnostyki i monitorowania zaburzeń hormonalnych, takich jak zespół policystycznych jajników (PCOS), niepłodność, hirsutyzm, osteoporoza, rak prostaty. Normy stężenia SHBG w surowicy krwi różnią się w zależności od płci, wieku i metody oznaczania, a także mogą się różnić między laboratoriami. U mężczyzn stężenie SHBG wynosi zazwyczaj 10-60 nmol/l, a u kobiet 20-110 nmol/l.
