Oxymetholon, znany także pod nazwami handlowymi Anapolon lub Anadrol, to syntetyczny steryd anaboliczno-androgenny o szerokim spektrum działania na organizm człowieka. Związek ten charakteryzuje się silnymi właściwościami anabolicznymi, przewyższającymi testosteron nawet 3-krotnie, co czyni go jednym z najpotężniejszych dostępnych sterydów. Oxymetholon zaliczany jest do grupy 17α-alkilowanych androgenów, co oznacza modyfikację jego struktury chemicznej w celu zwiększenia biodostępności po podaniu doustnym.
Wykorzystanie Oxymetholonu w medycynie
Oxymetholon znajduje zastosowanie głównie w leczeniu ciężkich postaci niedokrwistości aplastycznej opornych na inne metody terapii, gdzie wymagana jest szybka stymulacja erytropoezy. Lek ten stosowany jest również w anemii związanej z przewlekłą chorobą nerek, zwłaszcza u pacjentów dializowanych. Ze względu na właściwości anaboliczne, oxymetholon był badany pod kątem zastosowania w terapii osteoporozy, wyniszczenia związanego z chorobami przewlekłymi, takimi jak zaawansowana choroba nowotworowa czy zakażenie HIV, a także w rzadszych rodzajach niedokrwistości, jak anemia Fanconiego, czy niedokrwistość Blackfana-Diamonda. Jednakże, z uwagi na liczne i poważne działania niepożądane, stosowanie oxymetholonu powinno być ograniczone do przypadków, gdzie korzyści terapeutyczne przewyższają potencjalne ryzyko, a pacjenci wymagają ścisłego nadzoru lekarskiego i regularnego monitorowania parametrów hematologicznych, funkcji wątroby oraz profilu lipidowego.
Oxymetholon – budowa chemiczna i farmakokinetyka
Oxymetholon jest pochodną dihydrotestosteronu (DHT) poddaną modyfikacjom strukturalnym. Główne zmiany obejmują dodanie grupy hydroksylowej w pozycji 2 oraz grupy metylowej w pozycji 17-alfa, co zwiększa stabilność cząsteczki i umożliwia doustną biodostępność. Po podaniu, Oxymetholon jest szybko wchłaniany z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie we krwi już po 1-3 godzinach. Metabolizm tego steroidu zachodzi głównie w wątrobie przy udziale enzymów cytochromu P450, a jego aktywne metabolity mogą wykazywać przedłużone działanie. Okres półtrwania Oxymetholonu wynosi około 8-9 godzin, a wydalany jest on głównie z moczem w postaci nieaktywnych metabolitów.
Mechanizm działania Anapolonu
Oxymetholon, jako steryd anaboliczno-androgenny, wywiera swoje działanie poprzez interakcję z receptorami androgenowymi (AR) zlokalizowanymi w różnych tkankach organizmu, w tym przede wszystkim w mięśniach szkieletowych. Po związaniu z receptorem, kompleks steroid-receptor ulega translokacji do jądra komórkowego, gdzie oddziałuje z DNA, regulując ekspresję genów odpowiedzialnych za syntezę białek i procesy anaboliczne. Główne efekty działania Oxymetholonu obejmują:
- Zwiększenie syntezy białek mięśniowych (efekt anaboliczny)
- Stymulację erytropoezy (produkcja krwinek czerwonych)
- Poprawę retencji azotu i wapnia w organizmie
- Zwiększenie siły i wytrzymałości mięśniowej
- Redukcję katabolizmu tkankowego
Oprócz wpływu na tkankę mięśniową, Oxymetholon oddziałuje również na inne układy i narządy, takie jak wątroba, skóra czy gruczoł krokowy, co związane jest z jego działaniem androgennym. Efekty te mogą prowadzić do szeregu skutków ubocznych (omówiono niżej).
Pozamedyczne zastosowanie Oxymetholonu
Mimo iż Oxymetholon został pierwotnie opracowany jako lek, szybko znalazł zastosowanie jako środek dopingujący w sporcie, zwłaszcza w kulturystyce i dyscyplinach siłowych. Sportowcy sięgają po ten steryd w celu znacznego przyrostu masy i siły mięśniowej w krótkim czasie. Oxymetholon stosowany jest zarówno podczas cykli „masowych”, nastawionych na maksymalny przyrost mięśni, jak i podczas cykli „siłowych”, ukierunkowanych na poprawę osiągów w dyscyplinach siłowych, takich jak podnoszenie ciężarów czy trójbój siłowy.
Anapolon – dawkowanie w sporcie
Dawki Anapolonu stosowane w sporcie znacząco przewyższają te używane niegdyś w medycynie. Podczas gdy w terapii anemii podawano zwykle 1-5 mg/dobę, w środowisku kulturystycznym przyjmuje się 50-150 mg/dzień, a niekiedy nawet więcej. Cykle trwają zwykle od 4 do 6 tygodni, choć zdarzają się także dłuższe okresy stosowania co jest bardzo niebezpieczne, a zwłaszcza dla wątroby. Anapolon często łączony jest z innymi sterydami anaboliczno-androgennymi (np. trenbolon), w celu potęgowania efektów, co nosi nazwę „stackowania”.
Anapolon – efekty
Efekty stosowania Anapolonu w sporcie obejmują:
- Gwałtowny przyrost masy mięśniowej
- Znaczną poprawę siły mięśniowej
- Odczuwanie silnej tzw. „pompy” mięśniowej w trakcie treningu
- Zwiększenie wytrzymałości i odporności na zmęczenie
- Skrócenie czasu regeneracji potreningowej
Należy podkreślić, że stosowanie Anapolonu, jak i innych steroidów anabolicznych, w celach pozamedycznych jest niezgodne z prawem w większości krajów. Substancje te znajdują się na listach środków zabronionych w sporcie, a ich stosowanie grozi dyskwalifikacją, utratą osiągnięć oraz konsekwencjami prawnymi.
Anapolon – skutki uboczne i zagrożenia zdrowotne
Anapolon, mimo swojej skuteczności w zwiększaniu masy i siły mięśniowej, niesie za sobą szereg poważnych skutków ubocznych i zagrożeń dla zdrowia. Wynika to z silnego działania androgenngo i hepatotoksycznego tego steroidu. Główne skutki uboczne obejmują:
- Uszkodzenie wątroby (zapalenie, marskość, rak)
- Zaburzenia lipidowe (zwiększenie LDL, zmniejszenie HDL)
- Powikłania sercowo-naczyniowe (nadciśnienie, przerost lewej komory, zawał)
- Supresję osi podwzgórze-przysadka-jądra (inhibicja produkcji testosteronu)
- Ginekomastię (rozrost tkanki gruczołowej piersi u mężczyzn)
- Trądzik, łojotok i łysienie androgenowe
- Zaburzenia behawioralne (agresja, wahania nastroju, depresja)
- Powiększenie gruczołu krokowego i nasilenie objawów jego przerostu
- Wirilizację u kobiet (maskulinizacja, zaburzenia miesiączkowania)
- Przedwczesne zamykanie nasad kości długich u nastolatków
Ryzyko wystąpienia i nasilenie skutków ubocznych zależą od dawki, czasu trwania cyklu, indywidualnej wrażliwości oraz stosowania innych środków dopingujących. Długotrwałe stosowanie wysokich dawek Oxymetholonu może prowadzić do nieodwracalnych konsekwencji zdrowotnych zagrażających życiu.
Podsumowując, Oxymetholon to niezwykle silny steroid anaboliczno-androgenny, którego potencjał do budowania masy mięśniowej i siły przyciąga wielu sportowców. Jednakże, korzyści te są osiągane kosztem poważnych skutków ubocznych, które mogą nieodwracalnie zdewastować zdrowie. Warto pamiętać, że stosowanie Anapolonu poza wskazaniami medycznymi jest nielegalne i nieetyczne.
Przed sięgnięciem po ten niebezpieczny środek, warto rozważyć naturalne metody poprawy wyników sportowych, takie jak optymalizacja diety, suplementacja oraz dopasowany do indywidualnych potrzeb trening. W dłuższej perspektywie, systematyczna i cierpliwa praca przyniesie lepsze efekty niż szybkie, ale ryzykowne rozwiązania.
Porównanie Anapolonu do innych sterydów anabolicznych
Rodzaj AAS | Stosunek aktywności androgennej | Stosunek aktywności anabolicznej |
Testosteron | 100 | 100 |
Deca-durabolin (dekanian nandrolonu) | 37 | 125 |
Durabolin (fenylopropionan nandrolonu, NPP) | 37 | 125 |
Metandienon (Dianabol) | 40-60 | 90-210 |
Oxandrolon (anavar) | 24 | 322-630 |
Oxymetholon (anadrol, anapolon) | 45 | 320 |
Stanazolol (winstrol) | 30 | 320 |
Trenbolon | 500 | 500 |
Drostanolon (masteron) | 25-40 | 62-130 |
Boldenon (Equipoise) | 50 | 100 |
Fluoksymesteron (Halotestin) | 850 | 1900 |
Przeczytaj także: Sterydy anaboliczne – lista AAS, właściwości i skutki uboczne
Leksykon sterydów anabolicznych:
Źródła:
Pavlatos, A. M., Fultz, O., Monberg, M. J., & Vootkur, A. (2001). Review of oxymetholone: a 17α-alkylated anabolic-androgenic steroid. Clinical therapeutics, 23(6), 789-801.