Bariera krew-mózg (BBB – blood-brain barrier) to wysoce selektywna bariera oddzielająca mózg od krwiobiegu. Zbudowana jest z komórek śródbłonka naczyń włosowatych mózgu, które są ze sobą ściśle połączone za pomocą połączeń ścisłych. BBB jest regulowana przez złożoną sieć interakcji między komórkami śródbłonka, perycytami, astrocytami i komórkami układu odpornościowego.
BBB odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu homeostazy mózgu poprzez regulację transportu składników odżywczych, jonów i komórek odpornościowych. Dysfunkcja BBB jest obserwowana w wielu chorobach neurologicznych, takich jak stwardnienie rozsiane, udar, choroba Alzheimera i padaczka. Dalsze badania nad BBB są niezbędne do opracowania nowych metod leczenia chorób neurologicznych oraz do usprawnienia dostarczania leków do mózgu.
Funkcje bariery krew-mózg:
- Regulacja przepływu cząsteczek: Bariera krew-mózg ściśle kontroluje przepływ jonów, cząsteczek i komórek między krwią a mózgiem, zapewniając stabilne środowisko dla neuronów.
- Ochrona przed toksynami i patogenami: Bariera działa jak filtr, zapobiegając przedostawaniu się szkodliwych substancji, takich jak toksyny i patogeny, z krwi do mózgu.
- Transport składników odżywczych: Bariera krew-mózg zawiera specjalne transportery, które selektywnie transportują niezbędne składniki odżywcze, takie jak glukoza, aminokwasy i hormony, z krwi do mózgu.
- Usuwanie produktów przemiany materii: Bariera krew-mózg usuwa produkty przemiany materii z mózgu do krwi, zapobiegając ich gromadzeniu się i potencjalnym szkodom.
- Regulacja odpowiedzi immunologicznej: Bariera krew-mózg ogranicza migrację komórek odpornościowych z krwi do mózgu, chroniąc ośrodkowy układ nerwowy (OUN) przed nadmierną odpowiedzią zapalną.
Źródło: Daneman, R., & Prat, A. (2015). The blood–brain barrier. Cold Spring Harbor perspectives in biology, 7(1), a020412.
