Białko tau to rozpuszczalne białko, które znajduje się głównie w neuronach ośrodkowego układu nerwowego. Należy do rodziny białek związanych z mikrotubulami (MAP – microtubule-associated proteins) i odgrywa kluczową rolę w stabilizacji mikrotubul, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania neuronów, w tym do transportu aksonalnego i utrzymania struktury komórki nerwowej. Wraz z beta-amyloidem, białko tau jest jednym z głównych czynników zaangażowanych w patogenezę choroby Alzheimera.
W warunkach fizjologicznych, białko tau przechodzi proces fosforylacji, który reguluje jego zdolność do wiązania się z mikrotubulami. Jednak w niektórych chorobach neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera, białko tau ulega hiperfosforylacji, co prowadzi do jego odłączenia od mikrotubul, destabilizacji szkieletu komórkowego neuronu oraz agregacji i tworzenia wewnątrzkomórkowych splątków neurofibrylarnych (NFT – neurofibrillary tangles). Akumulacja hiperfosforylowanego białka tau i powstawanie NFT jest jednym z głównych czynników przyczyniających się do dysfunkcji i śmierci neuronów w przebiegu tych chorób.
Oprócz choroby Alzheimera, nieprawidłowości związane z białkiem tau obserwuje się również w innych tauopatiach, takich jak otępienie czołowo-skroniowe, postępujące porażenie nadjądrowe i choroba Picka. Badania nad białkiem tau mają duże znaczenie w zrozumieniu mechanizmów leżących u podstaw tych chorób oraz w opracowywaniu potencjalnych strategii terapeutycznych ukierunkowanych na to białko
