Hormony płciowe to grupa hormonów steroidowych produkowanych przez gonady (jądra u mężczyzn oraz jajniki u kobiet), nadnercza oraz częściowo wytwarzane poprzez konwersję w innych tkankach, takich jak tkanka tłuszczowa czy wątroba. W gonadach są one syntetyzowane głównie w komórkach Leydiga jąder i komórkach ziarnistych jajników w procesie steroidogenezy, który obejmuje szereg reakcji biochemicznych przekształcających cholesterol w aktywne formy hormonów steroidowych. Ich głównym zadaniem jest stymulowanie rozwoju cech płciowych organizmu oraz regulacja funkcji rozrodczych, jednak pełnią także inne funkcje, takie jak ochrona neuronów, wpływ na gęstość kości, stan psychiczny, regulacja cyklu komórkowego i apoptozy oraz inne ważne procesy metaboliczne.
Do produktów pośrednich w steroidogenezie hormonów płciowych zaliczamy pregnenolon, dehydroepiandrosteron (DHEA) oraz androstendion. Powstające z nich hormony płciowe to androgeny, takie jak testosteron i dihydrotestosteron, estrogeny, takie jak estradiol, estron i estriol, oraz progesteron, które są kluczowe dla regulacji cech płciowych oraz funkcji rozrodczych . U mężczyzn głównym hormonem płciowym produkowanym w komórkach Leydiga jąder jest testosteron, który odpowiada za rozwój męskich narządów płciowych w okresie dojrzewania, wytwarzanie nasienia, drugorzędowe cechy płciowe (owłosienie, budowa ciała, głos) oraz popęd płciowy i funkcje seksualne.
U kobiet estrogeny są wydzielane przez pęcherzyki Graafa oraz inne struktury jajnika, a progesteron głównie przez ciałko żółte po owulacji w cyklu miesiączkowym. U kobiet po menopauzie następuje spadek produkcji estrogenów w jajnikach, co prowadzi do zanikania cykli owulacyjnych. Te hormony odpowiadają za rozwój żeńskich narządów płciowych, cykliczne zmiany błony śluzowej macicy, cechy płciowe drugorzędowe oraz cykliczne zmiany w organizmie związane z rozrodem. Progesteron odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu ciąży.
Nierównowaga hormonów płciowych może prowadzić do zaburzeń rozwoju płciowego oraz niepłodności. Ich synteza i wydzielanie regulowane jest przez oś podwzgórze-przysadka-gonady, która koordynuje działanie układu rozrodczego poprzez sieć sprzężeń zwrotnych z udziałem gonadoliberyny (GnRH) produkowanej w podwzgórzu.
