Progesteron jest fundamentalnym hormonem steroidowym, który wywiera wpływ na wiele systemów i procesów w organizmach zarówno kobiet, jak i mężczyzn.
Funkcje u kobiet
U kobiet, progesteron jest kluczowy dla regulacji cyklu menstruacyjnego, przygotowania endometrium do ciąży, modulacji układu immunologicznego oraz zmniejszenia kontraktylności mięśni gładkich macicy, co ma znaczenie dla utrzymania ciąży i zapobiegania przedwczesnemu porodowi. Może oddziaływać na metabolizm katecholamin i jest prekursorem dla syntezy steroidów nadnerczowych przez płód.
Funkcje u mężczyzn
U mężczyzn, poziomy progesteronu są porównywalne z poziomami u kobiet poza fazą lutealną. Receptory progesteronu o działaniu klasycznym pojawiają się stosunkowo późno w filogenezie i są wykrywalne jedynie u ptaków i ssaków. Mediują one różnorodne efekty w zakresie różnicowania funkcji narządów docelowych, głównie w systemie reprodukcyjnym.
Inne funkcje progesteronu
Progesteron oddziałuje na spermiogenezę, zdolność plemników do akrozomalnej reakcji i kapacytacji, a także wpływa na biosyntezę testosteronu w komórkach Leydiga. Opócz tego, ma wpływ na ośrodkowy układ nerwowy (OUN) poprzez metabolity progesteronu zredukowane przez 5α, blokujące wydzielanie gonadotropiny, poprawiające sen oraz oddziałujące na nowotwory w OUN takie jak meningioma czy fibroma. Progesteron wpływa również na układ odpornościowy, system sercowo-naczyniowy, funkcje nerek, tkankę tłuszczową, zachowanie oraz układ oddechowy.
Progesteron i jego progestyny mogą stymulować przyrost masy ciała i apetyt zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. Wykrycie izoform receptorów progesteronu ma wysoką wartość diagnostyczną w patologii prostaty, takiej jak łagodny przerost prostaty i rak prostaty. Regulacja efektów progesteronu na typowe męskie cele może być złożona z uwagi na niegenomowy charakter mediacji niektórych działań progesteronu u mężczyzn. Dlatego właściwa terapeutyczna manipulacja działaniami progesteronu u mężczyzn wymaga nowych podejść endokrynologiczno-farmakologicznych.
W związku z wyrafinowanymi i wieloaspektowymi działaniami progesteronu w organizmie, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, kontynuowanie badań naukowych jest ważne w celu lepszego zrozumienia procesów, w jakich uczestniczy oraz możliwych zastosowań terapeutycznych tego hormonu.
Dowiedz się więcej: Wysoki progesteron u mężczyzn – przyczyny i objawy
