Nerve Growth Factor (NGF) jest białkiem należącym do rodziny neurotrofin, do której zaliczane są również takie czynniki jak BDNF, NT-3 i NT-4/5. Neurotrofiny pełnią fundamentalną rolę w regulacji wzrostu, utrzymania, proliferacji i przetrwania specyficznych populacji neuronów. NGF, jako jeden z pierwszych opisanych czynników wzrostu, stanowi wzorzec dla innych czynników tej klasy.
Odkrycie NGF przez Ritę Levi-Montalcini i Stanleya Cohena w 1956 roku nie uznano szeroko do czasu przyznania im Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 1986 roku, pomimo tego, że ich praca była stopniowo doceniana i akceptowana w środowisku naukowym. Pomimo tego, iż Levi-Montalcini zrealizowała istotne doświadczenia już w 1952 roku, to pełne zrozumienie i potwierdzenie istotności NGF zajęło nieco więcej czasu.
NGF występuje w różnorodnych formach – jako kompleks 7S oraz w aktywnej biologicznie postaci beta-NGF, która odgrywa rolę czynnika sygnalizacyjnego. Działanie NGF jest niezwykle złożone, obejmując nie tylko układ nerwowy, lecz także inne procesy biologiczne, jak na przykład przeżycie komórek beta w trzustce czy regulację układu odpornościowego. Pobudzając receptory TrkA oraz p75NTR, NGF aktywuje szlaki sygnalizacyjne w komórce, które prowadzą do różnorodnych odpowiedzi biologicznych, w tym przeżycie neuronów, ich wzrost, różnicowanie oraz śmierć komórkową.
NGF ma wpływ na proliferację komórek nerwowych przez wiązanie z receptorem TrkA i stymulację ekspresji genów takich jak bcl-2, wpływając tym samym na przetrwanie neuronów docelowych. Jego wysoka aktywność wiązania z proNGF, sortyliną i p75NTR może skutkować zarówno przeżyciem komórek, jak i zaprogramowaną śmiercią komórkową.
Niezwykle fascynującą jest rola NGF w regulacji układu odpornościowego, gdzie uczestniczy zarówno w odpowiedzi wrodzonej, jak i nabytej. Istnieją doniesienia, że NGF obecny w płynie nasiennym niektórych ssaków może mieć wpływ na funkcje rozrodcze, choć rola NGF w indukowaniu owulacji wymaga dalszych badań.
Warto też wspomnieć o szerokich badaniach dotyczących roli NGF w przetrwaniu neuronów, które bez tego czynnika wzrostu mogą ulec apoptozie. NGF oddziałuje z receptorami TrkA, stymulując ich dimeryzację i autofosforylację, co prowadzi do uruchomienia szlaków sygnalizacyjnych istotnych dla przetrwania komórek. Należy do nich szlak PI3K/Akt oraz szlak mitogen-aktywowanej kinazy białkowej (MAPK).
