Insulina jest hormonem peptydowym należącym do grupy hormonów metabolicznych. Składa się z 51 aminokwasów ułożonych w dwie polipeptydowe łańcuchy – A i B, połączone ze sobą trzema mostkami disiarczkowymi, z których dwa znajdują się między łańcuchami A i B, a jeden wewnątrz łańcucha A. Tak utworzony hormon przybiera strukturę globularną.
Insulina jest wytwarzana w komórkach beta wysp trzustkowych Langerhansa, a jej produkcja jest sterowana na bieżąco w zależności od aktualnego zapotrzebowania organizmu. Sekrecja insuliny zachodzi w 2 fazach – szybkiej pierwszej fazie oraz drugiej przedłużonej. Podstawowym bodźcem pobudzającym komórki beta do produkcji insuliny jest wzrost stężenia glukozy we krwi, choć istnieją też inne czynniki wpływające modulująco na ten proces.
Główną rolą insuliny jest regulacja gospodarki węglowodanowej poprzez ułatwianie komórkom pobierania glukozy z krwi, hamowanie wytwarzania glukozy w wątrobie oraz magazynowanie glukozy w postaci glikogenu w wątrobie i mięśniach. Ponadto insulina bierze udział w metabolizmie tłuszczów i białek.
Insulina stosowana jest w leczeniu cukrzycy, gdy trzustka nie wytwarza wystarczającej ilości własnego hormonu. Wyróżnia się różne rodzaje insulin, które różnią się szybkością i czasem działania. Są to m.in. insuliny krótkodziałające, o pośrednim czasie działania oraz długodziałające. Preparaty insulinowe podaje się w postaci wstrzyknięć podskórnych, zazwyczaj kilka razy dziennie. Dawkowanie jest dostosowywane indywidualnie do potrzeb pacjenta. Leczenie cukrzycy insuliną w połączeniu z dietą i aktywnością fizyczną pozwala utrzymać prawidłowy poziom glukozy we krwi.
