BDNF (brain-derived neurotrophic factor) to białko należące do rodziny neurotrofin, odgrywające kluczową rolę w rozwoju, funkcjonowaniu i przeżyciu neuronów. Jego pełna nazwa to czynnik neurotroficzny pochodzenia mózgowego.
BDNF jest produkowane głównie w mózgu, ale także w rdzeniu kręgowym i siatkówce. Działa poprzez wiązanie się ze swoistymi receptorami – TrkB i p75 – zlokalizowanymi w błonach komórkowych neuronów. Aktywacja tych receptorów inicjuje kaskady sygnałowe, które prowadzą do różnych efektów, takich jak:
- Różnicowanie i wzrost neurytów (wypustek neuronów) podczas rozwoju mózgu
- Wspomaganie przeżycia neuronów (działanie neuroprotekcyjne)
- Modulacja synaptycznej plastyczności, czyli zdolności połączeń nerwowych do modyfikacji swej siły w odpowiedzi na aktywność neuronalną
- Wpływ na procesy uczenia się i zapamiętywania informacji
- Regulacja neurogenezy, czyli powstawania nowych neuronów w mózgu dorosłym
Zaburzenia w funkcjonowaniu BDNF lub jego receptorów mogą odgrywać istotną rolę w patofizjologii takich chorób neurologicznych i psychiatrycznych jak choroba Alzheimera, depresja, schizofrenia czy zaburzenia ze spektrum autyzmu. Modulacja aktywności BDNF stanowi potencjalny cel dla strategii terapeutycznych w tych schorzeniach.
