Ajurweda (z sanskrytu आयुर्वेद āyurveda , ajur – „życie”, veda – „wiedza”) – tradycyjny system medycyny indyjskiej, powstały ponad 3000 lat temu. Jego fundamentem jest holistyczne i indywidualne podejście do zdrowia, z naciskiem na harmonię ciała, umysłu i ducha.
Ajurweda opiera się na filozofii, że wszystko we wszechświecie, w tym ludzkie ciało, składa się z pięciu podstawowych elementów (maha panchabhuta) – eteru (przestrzeni), powietrza, ognia, wody i ziemi. Te elementy łączą się ze sobą, tworząc trzy bioenergie lub dosze (vata, pitta i kapha). Gdy dosze pozostają w równowadze, osoba jest zdrowa. Nierównowaga prowadzi do choroby.
Ajurweda wykorzystuje zioła (m.in adaptogeny), zabiegi oczyszczające, ćwiczenia jogi, medytację i zmiany w diecie, aby przywrócić równowagę dosz, leczyć konkretne schorzenia, poprawić ogólną odporność i dobrostan. Uznaje powiązania pomiędzy ciałem, umysłem i środowiskiem w radzeniu sobie z problemami zdrowotnymi i uważana jest za prekursora współczesnej medycyny holistycznej.
W ten sposób ajurweda podchodzi kompleksowo do uzdrawiania i zapobiegania chorobom, z naciskiem na prowadzenie zdrowego stylu życia, aby utrzymywać ciało w stanie równowagi i wykorzystywać naturalne siły uzdrawiające organizmu.
